W kościele przy „Grobie” Chrystusa trwa modlitewna adoracja. Zegnijmy nasze kolana, by uczcić ukrzyżowanego, który poniósł śmierć za nasze grzechy. „Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć” (Rz 3, 20) czytamy w Liście do Rzymian. Chrystus przyjął na siebie naszą karę, umarł zamiast nas, po to abyśmy mogli mieć życie. Podziękujmy Mu za to.

Kościół przygotowany jest do wieczornej liturgii czuwania paschalnego – prezbiterium i ołtarz centralny przyjmują odświętny wystrój. Przez cały niemal dzień trwa istna pielgrzymka rodziców z dziećmi niosącymi koszyki z pokarmami do poświęcenia. Dawniej święcono wszystko, cokolwiek przygotowane było na stół świąteczny. Piękny ten zwyczaj jest pozostałością z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Przed większymi świętami uroczyście obchodzono wigilie i czuwano w nocy, oczekując radosnego dnia świątecznego. Przygotowywano też pokarmy na „zimno”, by nie naruszać świętowania przez przygotowywanie posiłków. Po Mszy św. odbywały się agapy, czyli wspólne posiłki uczestniczących w liturgii.

Wielka Sobota zachowała swój pierwotny charakter do dnia dzisiejszego w przeżyciach wiernych. Tu i ówdzie przy kratkach konfesjonału klęka jeszcze ktoś, kto nie zdążył oczyścić się z grzechów, bo przecież radości wielkanocnej nie przeżyje w pełni ten, kto nie pojednał się z Panem.

Ostatnie przygotowania do przeżycia Świąt Wielkanocnych zakończmy w ciągu dnia sobotniego, by wieczór był już przepełniony radością paschalną. Pamiętajmy również o przygotowaniu paschału rodzinnego, który będzie nam przypominał zmartwychwstałego Chrystusa.

ŚWIĘCENIE POKARMÓW

W każdej rodzinie w godzinach rannych Wielkiej Soboty przygotowujemy pokarmy do poświęcenia. Stanowią je przede wszystkim chleb przypominający „chleb żywy, który zstąpił z nieba” i w Komunii św. daje życie światu, a także jajka i kolorowe pisanki – symbol życia, przyjęły one także treść symboliczną związaną ze zmartwychwstaniem Chrystusa, kruszeniem skały grobu i rodzącym się nowym życiem jako wielkim darem Boga, oraz wędliny i baranek wielkanocny – przypominający pierwszą noc paschalną, noc wyjścia narodu wybranego z niewoli egipskiej i rozpoczęcia wędrówki do ziemi obiecanej.

Symbolizuje on biblijnego baranka paschalnego, który był zapowiedzią Baranka – Chrystusa zabitego i zmartwychwstałego, wybawiającego swoją Krwią od śmierci wiecznej, który jednoczy wszystkich przy swoim stole w braterskiej komunii. Tak więc figurka baranka wielkanocnego z chorągiewką w obrzędowości chrześcijańskiej symbolizuje Chrystusa Pana, który nazwany jest w teologii biblijnej Barankiem Paschalnym.

Na wielkanocny stół można również podać pobłogosławiony chrzan, pieprz i sól, które są odpowiednikami biblijnych gorzkich ziół. W Starym Testamencie spożywano z nimi mięso wielkanocnego baranka. Wierni przynoszą do poświęcenia jeszcze wiele innych pokarmów – owoców ziemi i pracy rąk ludzkich – jako zapowiedź uczty niebieskiej w Królestwie Zmartwychwstałego Odkupiciela. Koszyczki i naczynia z umieszczonymi w nich pokarmami można udekorować wiecznie zielonymi borówkami lub bukszpanem, czy też wiosennymi kwiatami i baziami. Ceremonię błogosławieństwa pokarmów szczególnie przeżywają dzieci, pomóżmy im w tym.

Udając się z pokarmami do kościoła pamiętajmy o adoracji Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim. Nie żałujmy czasu na modlitwę osobistą, gdyż jest to czas, w którym Bóg przemienia nasze serca i nasze życie sprawiając, że wszystko nabiera głębszego sensu. Bez tego zwyczaje świąteczne będą tylko pustymi gestami. Niech nam raczej braknie czasu na niektóre przygotowania niż na modlitwę.

Po powrocie zaś do domu umieśćmy „święconkę” na stole wielkanocnym. Nie zapominajmy także o tym, by darami Bożymi dzielić się z potrzebującymi.

UDZIAŁ W LITURGII WIGILII PASCHALNEJ

Wielka Sobota od początku była zamknięta uroczystym (wigilią) i trwała do świtu niedzieli, do celebracji Eucharystii. W ciągu wieków jej obrzęd został wzbogacony błogosławieństwem ognia i świecy woskowej, które stanowiło początek wigilii.

Od II wieku Noc Paschalna charakteryzuje się celebracją chrztu jako części integralnej wigilii: same teksty biblijne wyrażają obrazowo tajemnice paschy poprzez chrzest w wodzie i w Duchu Świętym (stworzenie nowego świata i nowego człowieka, chrzest, obietnica Boga, zmartwychwstanie i ponowne przyjście Chrystusa).

Wszystko to dopełnia się w złożeniu ofiary eucharystycznej, w której uczestniczą po raz pierwszy neofici. Dlatego paschalne wydarzenia zbawcze Chrystusa, Jego przejście (pascha) ze śmierci do życia, znajduje swoją wyjątkową syntezę i szczytową formę obrzędową w uroczystej liturgii Wigilii Paschalnej, w czasie której sprawuje się paschalne sakramenty chrześcijańskiego wtajemniczenia (chrzest, bierzmowanie i Eucharystię).

Ta Msza Wigilii Paschalnej zawiera w sobie wszystkie poprzedzające ją celebry całego Triduum Paschalnego. Wigilia Paschalna charakteryzuje się tym, że oznajmia sens narodzin przez chrzest, dla której to celebracji wymagane jest, o ile to możliwe, zachowanie odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych dorosłych i zadbanie o jego podniosły i uroczysty charakter.

Uroczystość Paschalna obchodzona jest w pełnej radości i stopniowo podniosłym rytmie, który wpływa na liturgię eucharystyczną, prawdziwą Eucharystię Paschalną. Po obrzędach wprowadzających jak błogosławieństwo ognia i świecy paschalnej ze śpiewem zapowiadającym Paschę, celebruje się liturgię słowa, następnie liturgię chrztu, a szczytem jest celebracja liturgii Eucharystii. Te elementy celebracji stanowią jednolitą całość, i wyjaśniają misterium paschalne jako proklamację słowa i jego wcielenie w życiu Kościoła poprzez sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego. Fundamentalnym symbolem uroczystych obchodów Wigilii Paschalnej jest oświetlona noc, co symbolizuje, że życie w łasce wypływa z faktu śmierci Chrystusa.

Wigilia Paschalna stanowi szczyt Triduum Paschalnego. Jest najważniejszą liturgią całego roku kościelnego. W tę Wielką Noc, Kościół sprawuje sakramenty święte w całym bogactwie znaków oraz proklamuje najważniejsze wydarzenia z historii zbawienia. Dlatego w miarę możności, udajmy się do kościoła na obchód Wigilii Paschalnej z całą rodziną. Zabierzmy ze sobą świece chrzcielne. Zgromadźmy się wszyscy wokół ogniska rozpalonego przed kościołem. Przybędzie tu kapłan w uroczystej procesji, z wielką świecą paschalną.

Liturgia Wigilii Paschalnej Nocy ma następujący układ:

• I. Liturgia Światła, w czasie której poświęca się paschał, wnosi uroczyście światło do ciemnego kościoła i śpiewa Orędzie Paschalne.
  
• II. Liturgia Słowa – słuchając uważnie czytań biblijnych rozważamy wielkie dzieła, których dokonał Pan Bóg od samego początku dla swego ludu.
  
• III. Liturgia chrzcielna – Kapłan udziela Chrztu św. przedstawionym katechumenom lub dzieciom. Przedtem jednak dokonuje poświęcenia wody chrzcielnej, która aż do Zielonych Świąt będzie używana do udzielania Chrztu św.
  Następnie wszyscy wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne i jako odrodzeni z wody i Ducha Świętego biorą udział w ostatniej części Wigilii, którą jest:
  
• IV. Liturgia Eucharystyczna – uczta paschalna, w czasie której zabrzmią wszystkie dzwony świątyni i radosne trzykrotne „Alleluja” wielkanocne. Kościół wraz ze swymi nowymi członkami odrodzonymi we chrzcie zostaje zaproszony do Stołu, który Pan przygotował swojemu ludowi przez swą Śmierć i Zmartwychwstanie.

Po zakończeniu liturgii Wigilii Paschalnej wyjdźmy z kościoła z płonącymi świecami. Niech światło Zmartwychwstałego Chrystusa oświetla nie tylko mroki kościoła, lecz także drogi naszego codziennego życia. Jeśli to będzie możliwe, przynieśmy wielkanocny płomień parafialnego paschału do domu. Po przyjściu wszystkich domowników zapalmy od niego paschał rodzinny.

POZDROWIENIE WIELKANOCNE

Począwszy od papieża Grzegorza Wielkiego chrześcijanie w tym dniu pozdrawiali się słowami: „Chrystus Zmartwychwstał!” Odpowiedź brzmiała: „Prawdziwie Zmartwychwstał!”.

Dobrze byłoby, abyśmy dzisiaj powrócili do tego chwalebnego i tak bardzo starego zwyczaju chrześcijańskiego, tym bardziej, że jest on jeszcze żywy do dziś w Kościele Wschodnim. W ciągu całego więc Okresu Wielkanocnego lub choćby w same Święta Wielkanocne pozdrawiajmy się słowami: Chrystus Zmartwychwstał! – Prawdziwie Zmartwychwstał!